"Dziecko - człowiek"

"Dziecko - człowiek"

"Dziecko nie jest Twoje- mówił- dziecko jest człowiekiem." /J. Korczak, "Jak kochać dziecko"/

DZIECKO, EMOCJE, PRZEMYŚLENIA, PSYCHOEDUKACJA

Śmierć… jak rozmawiać o niej z dziećmi.

Czym jest śmierć? Temat, który jest bardzo trudnym tematem i który wywołuje u dorosłych strach, zakłopotanie, obawę jak zareagują dzieci, jak im o tym powiedzieć, że ktoś bliski umarł, że go już nie będzie.

To rzeczywiście jest bardzo trudne, nie tylko dlatego, że dzieci są małe i nie wiemy jakich słów użyć aby pomóc im zrozumieć daną sytuację, ale też dlatego, że my dorośli również wtedy przeżywamy tę śmierć.

➡️ Pamiętajcie aby nie kryć swoich uczuć. Dzieci rozumieją bardzo często więcej niż nam się wydaje i widzą, że coś jest nie tak. Jeśli im nie powiemy co się stało, to będą próbowały same dopowiedzieć sobie całą sytuację i często będą szukały powodu w swoim zachowaniu/ w sobie.

➡️ Pozwólcie sobie na płacz, na smutek albo nawet złość ale też pozwólcie dzieciom na ich przeżywanie tej sytuacji na swój sposób. Mogą płakać, mogą się złościć ale też mogą w pierwszej chwili zachować się tak jakby się nic nie stało, mogą być przestraszone albo milczące. Każde z nich może przezywać tą sytuacje po swojemu.

➡️ Wsparcie i wzajemna bliskość jest w takich sytuacjach bardzo potrzebna. Dzieci powinny czuć, ze nie są w tej sytuacji same, że mogą się przytulić do kogoś bliskiego, mogą się wypłakać.

➡️ Możecie wspólnie z dziećmi pooglądać zdjęcia osoby która umarła, możecie narysować obrazek dla tej osoby/ starsze dzieci mogą napisać list.

➡️ Pamiętajcie, że małe dzieci (do około 6 roku życia) odbierają nasze słowa dosłownie, dlatego mówienie, że zmarła osoba zasnęła- może powodować strach przed zasypianiem, bo będą obawiały się, że się mogą nie obudzić. Jak też mówienie, że jest w niebie, może powodować obawy (w przypadku osób wierzących, będzie to dla dzieci bardziej zrozumiałe). Najprościej jest powiedzieć dziecku, że dana osoba umarła, to znaczy że jej już z nami nie ma i nie będzie. A na pytanie gdzie jest, można odpowiedzieć, że zawsze będzie w naszej pamięci, w naszych sercach. Jeśli nie będziemy wchodzić w szczegóły (a im mniejsze dziecko tym mniej szczegółów jest potrzebnych) tym łatwiej dzieciom będzie zrozumieć tą sytuację. Starszym dzieciom (od 7 roku życia) można powiedzieć, że będzie na cmentarzu. Unikajmy też stwierdzeń że dana osoba chorowała i dlatego umarła- bo dzieci będą się bały, że każda osoba która choruje (one też) umiera, a to nie jest prawda. Dlatego trzeba wyjaśnić, ze nie każda choroba powoduje śmierć, że tylko bardzo poważna choroba do tego może doprowadzić.

➡️ Pogrzeb. To jest częste pytanie czy zabierać dziecko na pogrzeb. I to zależy od tego jak bardzo dziecko było związane z osobą zmarłą oraz w jakim jest wieku. Młodsze dzieci do 5 roku życia, jeśli to nie jest rodzic ale ktoś bliski (babcia, dziadek, ciocia, wujek z którymi często się widywało i spędzało czas), lepiej aby zabrać dopiero na cmentarz jak już zakończy się pogrzeb, gdzie będą mogły zapalić lampkę/ położyć kwiatka, tak aby mogły się pożegnać z tą osobą. Jeśli to są rodzice to dziecko powinno uczestniczyć w pogrzebie aby mogło się pożegnać i aby czuło, że to jest ważny moment inaczej może mieć trudność aby zrozumieć dlaczego danego rodzica już nie ma (i tu chodzi o dzieci od 3 roku życia, młodsze nie będą wstanie tego pamiętać i zrozumieć). Oczywiście nie pokazujemy dzieciom osoby zmarłej, bo może to wywołać stany lękowe i analogicznie nie pokazujemy momentu wkładania trumny/urny do grobu.

➡️ I ważny jest czas po pogrzebie, a mianowicie wsparcie dziecka, bycie z nim, rozmowa i bliskość. Dzieci powinny czuć, że mają kogoś z kim mogą o tym porozmawiać, wypłakać się i nazwać co czują.

Możecie też zrobić z dziećmi karty pracy jak radzić sobie ze smutkiem:

Jakiś czas temu wrzuciłam krótki post o śmierci i tam są książki które mogą Was wspomóc w takich rozmowach.

Wiem że ten temat jest bardzo trudny ale najważniejsze aby go nie unikać i nie oszukiwać dzieci, one tak samo jako osoby dorosłe mają prawo do przezywania jej po swojemu.

Pomocne mogą być również pozycje książkowe takie jak:

  1. Bardzo uniwersalna książka dla wszystkich dzieci: „Czy ten smutek kiedyś minie”
  2. Dla młodszych dzieci: „Żegnaj niedźwiadku”
  3. Dla starszych dzieci szkolnych (tak od 8 roku życia) „Wszędzie i we wszystkim”

Jeśli zauważycie niepokojące zachowania po śmierci kogoś bliskiego, np. nocne moczenie, wybudzanie się, problem ze snem, nadmierna agresja, apatia, stany depresyjne, wycofanie, nie mijający smutek; warto zgłosić się do specjalisty.

Skomentuj

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.